Giza Eskubideen Defendatzaileak Babesteko Euskal Programan parte hartu duten pertsonen eta kolektiboen egoera ezagutzera Kolonbiara joan den euskal ordezkaritzak ohartarazi du nesken eta emakumeen aurkako sexu-indarkeria gerrako arma gisa erabiltzen dela.

Era berean, Giza Eskubideak eta Bakea Babesteko Euskal Programa indartuz defendatzeko konpromisoa azaldu du, eta Kolonbiako erakundeekin elkarrizketa-guneak izateko eta egunero "justizia sozial, ingurumeneko eta generokoarekin bakean bizi nahi duten" erakunde, komunitate eta kolektiboak babesten jarraitzeko prest agertu da.

Euskal ordezkaritza

Eusko Jaurlaritzak, Eusko Legebiltzarrak eta gizarte-erakundeek osatutako ordezkaritza Kolonbian izan da, Giza Eskubideen Defendatzaileak Babesteko Euskal Programan parte hartu duten pertsonen eta kolektiboen egoeraren jarraipena egiteko, Eusko Jaurlaritzak jakinarazi duenez.

Misio honen helburua da 2022an eta 2023an Euskadin hartutako pertsonen egoera pertsonalaren eta antolamendu-egoeraren jarraipena egitea, eta agerian uztea euskal erakundeen eta antolatzaileen babesa giza eskubideen eta lurraldearen aldeko prozesuetan.

Ordezkaritzak bisitan egindako bilera eta bileretan adierazi duenez, gaur egun "mina, sufrimendua eta indarkeria etengabekoa da herrialdeko eguneroko bizitzan".

Salaketa

"Egoera horren aurrean, babesa eta elkartasuna adierazten diegu gizarte-lidergoei, giza eskubideen defendatzaileei eta haien kolektiboei, herri indigenei, herri beltzei eta nekazarien komunitateei, horiek baitira indarkerien biktima nagusiak eta lurraldeetako gatazkaren birkonfigurazioa. Kolonbian bizitza defendatzen eta bakea eraikitzen egindako lana aitortzen dugu ", gaineratu du.

Ohar batean, gainera, kezka agertu du legez kanpoko talde armatuek lurraldeetan duten presentziagatik, landa-komunitateen aurkako indarkeriak gora egin duelako eta lurraldeetan bizitza defendatzeko bermerik ez dagoelako.

Halaber, gizarte-lidergoen aurkako mehatxuen eta indarkerien fokalizazioaz ohartarazi du, baita gizarte- eta lurralde-kontroleko hainbat estrategia hedatzeaz ere, hala nola gizarte-lidergoen kooptazioa, mugitzeko eta jokabide-arauak ezartzeko debekuak, konfinamendua, etxeratze-ukituak.

Sexu-indarkeria

Narkotrafikoaren eta legez kanpoko beste ekonomia batzuen presentzia, herrialdeko indarkeria eta gatazka betikotzeko ezinbesteko elementu gisa, edo haurren eta gazteen erreklutamendua areagotzea, sarritan behartua, edo kontrolerako estrategia desberdinen bidez, hala nola mikrotrautika, engainua edo hertsapena, izan dira beren kezka azaldu duten beste gai batzuk.

"Emakumeen eta nerabeen aurkako sexu-indarkeria gerrarako arma gisa erabiltzea ohiko estrategia da oraindik ere gatazkaren esparruan", gaineratu du.

Bestalde, ohartarazi duenez, "Kolonbiako Gobernuaren eta FARC-EPen arteko Bake Akordioa ez da behar bezala ezarri, ikuspegi diferentziala eta genero-ikuspegia kontuan hartuta". "Ulertzen dugu Erabateko Bakearen aldeko politika publiko baten aldeko apustua ez dela posible izango Akordio hau lurraldeetan modu integralean ezartzen ez bada", gaineratu du.

Egoera horren aurrean, euskal ordezkaritzak Gobernuaren borondatea eta herrialdean egiturazko aldaketak, hala nola berdintasunari eta giza eskubideei buruzkoak, sortuko dituzten politika publikoak definitzeko emandako urratsak onartzen ditu.

Gomendioak

Euskal ordezkaritzaren gomendioen artean, erakundeen arteko koordinazioa dago, babesteko eskubidea bermatzeko, ez errepikatzeko eta komunitateak berriz biktimizatzea saihesteko, bai eta landa-eremuetan erakundeen presentzia indartzeko ere, garapen sozial, ekonomiko eta kulturalaren bidez, ikuspegi etniko eta generokoarekin.

Era berean, komunitate indigenek, afroondorengoek eta nekazariek bake-prozesuetan eta garapen-planak zehaztu eta ezartzean parte hartzea gomendatzen da, bai eta eragile armatuekiko negoziazioetan aurrera egitea ere, Erabateko Bakearen proiekturako ezinbesteko elementu gisa, talde kriminalak justiziaren mende jartzeko Legea bultzatzea barne.

Bestalde, babes-ereduari buruzko eztabaida zabala eta parte-hartzailea bultzatzea gomendatzen da, baita ikuspegi diferentziala eta generokoa txertatzea eta zeharkakotasuna ere.

Egindako beste gomendio batzuk honako hauek dira: talde etnikoek berezko dituzten lurraldea babesteko eta kontrolatzeko mekanismoak indartzea, landa-erreforma integrala bultzatzea, Kolonbiako Gobernuaren eta FARC-EPen arteko Bake Akordioaren 1. kapituluak aurreikusten duen bezala, eta herri indigenen, herri beltzaren eta nekazarien komunitateen lurren birbanaketan aurrera egitea.